De Nationale ombudsman heeft aangekondigd een onderzoek te starten naar de mate van invloed die burgers hebben die zijn aangewezen op de Participatiewet. Het onderzoek richt zich op twee belangrijke vragen: ten eerste, in hoeverre hebben burgers invloed op hun eigen situatie en op de beleidsvorming en ten tweede, wat betekent het voor burgers als de uitvoering van taken in het kader van de Participatiewet wordt overgedragen aan private partijen? Het onderzoek naar de Participatiewet is het tweede in een reeks van drie onderzoeken die zich richten op de uitwerking van de decentralisatie van Rijksoverheidstaken.
In de afgelopen vijftien jaar zijn meerdere taken van de Rijksoverheid overgedragen aan gemeenten. Dit gebeurde met als belangrijkste redenen om burgers beter en sneller te kunnen helpen, menselijk contact te bevorderen en kosten te besparen. Gemeenten staan immers dichter bij de burger dan het Rijk. In de praktijk blijkt echter dat dit lang niet altijd lukt. De Nationale ombudsman Reinier van Zutphen zegt hierover: “Uit klachten die ik met regelmaat ontvang, blijkt dat een gebrek aan invloed en inspraak in de praktijk nog geregeld leidt tot problemen en onvrede bij burgers. Dat moet anders. Ik vind het belangrijk dat (lokale) overheden burgers de kans geven invloed uit te oefenen op beslissingen en ontwikkelingen die hen rechtstreeks raken.”
Het onderzoek van de Nationale ombudsman naar de Participatiewet is dan ook van groot belang. Het gaat specifiek over de mate van invloed die burgers hebben en zullen krijgen, zowel op beleidsvorming als op hun eigen situatie. Ook wordt er gekeken naar wat de overdracht van taken naar private partijen zal betekenen voor de positie van burgers. Het onderzoek biedt daarmee inzicht in hoe de Participatiewet in de praktijk werkt en hoe de positie van burgers kan worden verbeterd.
De resultaten van het onderzoek worden in de zomer van 2023 verwacht. Hopelijk biedt het onderzoek aanknopingspunten voor de overheid en gemeenten om de positie van burgers die zijn aangewezen op de Participatiewet te verbeteren. Het is van groot belang dat burgers inspraak hebben op beslissingen en ontwikkelingen die hen direct raken en dat zij kunnen rekenen op een eerlijke behandeling en goede ondersteuning.
